غشای یاخته(غشاء پلاسمایی)

غشای یاخته پرده نرمی است که دور تا دور سلول را فرا گرفته و کارهای مختلفی از جمله کنترل ورود و خروج مواد را بر عهده دارد. اساس غشای یاخته از مولکول های فسفولیپید ساخته شده است.هر ملکول فسفولیپید دارای یک سر آبدوست(یعنی در آب قرار می گیرد) و دو دم آبگریز(یعنی سعی می کنند جوری قرار بگیرند که در آب نباشند) می باشد.

در غشای یاخته این مولکول جوری قرار می گیرند که سرهای آبدوست به طرف خارج و داخل سلول قرار می گیرند و دم های آبگریز به سمت هم و در داخل قرار می گیرند و یک ساختار دو لایه از مولکول های فسفولیپید را به وجود می آورند.

 

اما بین دو لایه فسفولیپید مولکول های پروتئینی قرار می گیرند. برخی از پروتئین ها از کل غشای یاخته رد می شوند و برخی در سطح غشا باقی می مانند.

اما در بین مولکول های فسفولیپید در سلول های جانوری کلسترول هم وجود دارد.

ساختمان چهار حلقه ای مولکول کلسترول

بر روی بعضی فسفولیپید ها زنجیره های کوچک کربوهیدراتی وجود دارد. به این مولکول ها که از لیپید و کربوهیدرات ساخته شده اند گلیکو لیپید می گویند.

بر روی بعضی پروتئین ها هم زنجیره های کربوهیدراتی قرار دارند. به این مولکول ها که از پروتئین و کربوهیدرات ساخته شده اند گلیکوپروتئین می گویند.

عکس واقعی از غشای یاخته: غشای یاخته دارای ضخامت بین 6 تا 10 نانومتر است که فقط می توان آنرا با میکروسکوپ الکترونی دید.همانطور که در شکل زیر مشاهده می فرمایید غشای یاخته گلبول قرمز در زیر میکرسکوپ الکترونی به شکل دو خط تیره است که وسط آن ها فضای روشنی دیده می شود . خط های تیره همان بخش آبدوست یا سرهای فسفولیپیدهابه همراه پروتئین ها ی قطبی است و بخش روشن محل قرار گرفتن بخش های آبگریز است.