ورودی سرخرگ کرونری در تشریح قلب

جهت مشاهده و یا دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

 دانلود

کپسول کلیه در تشریح کلیه

جهت مشاهده و یا دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

 دانلود

سرخرگ های قلب در تشریح

جهت مشاهده و یا دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

 دانلود

تشخیص جلو و عقب شش گوسفند در تشریح

جهت مشاهده و یا دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

 دانلود

لوب جزیره ای یا insular lobe

لوب جزیره ای (insular cortex often called insula, or insular lobe) بخش از قشر مخ است که درون شیار جانبی چین خوردگی عمیقی پیدا کرده است. شیار جانبی بین لوب آهیانه ای و گیجگاهی قرار دارد.

تشریح لوله گوارش در کبوتر

برای مشاهده تشریح لوله گوارش کبوتر،  بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

کیسه های هوادار در تشریح کبوتر

جهت مشاهده فیلم کیسه های هودار در تشریح کبوتر بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

فیلم تشریح دریچه سینی قلب

برای دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

فیلم روش های تشخیص سطح پشتی و شکمی قلب

جهت دریافت فیلم روش های تشخیص سطح پشتی و شکمی قلب بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

    دانلود

فیلم انبساط پذیری شش ها

انبساط پذیری شش ها فعالیت صفحه 55 کتاب زیست دهم جهت دریافت فیلم روی دانلود زیر کلیک کنید:

دانلود

فیلم شناوری قطعه شش روی آب

جهت دریافت روی دانلود زیر کلیک کنید:

 دانلود

منفذ ورودی سرخرگ های کرونری یا تاجی یا اکلیلی

این سرخرگ ها دو عدد هستند که به خود بافت قلب خون رسانی می کنند. منافذ ورودی خون به این سرخرگ ها در ابتدای سرخرگ آئورت در بالای دریچه سینی سرخرگ آئورت قرار دارد.      

 

 

عکس نامگذاری شده از دستگاه دفع ادرار و تولید مثل

ورودی سرخرگ کرونری در تشریح قلب

سرخرگ های کرونری یا تاجی یا اکلیلی دو عدد هستند که به خود بافت قلب خون رسانی می کنند. منافذ ورودی خون به این سرخرگ ها در ابتدای سرخرگ آئورت در بالای دریچه سینی سرخرگ آئورت قرار دارد.      

فیلم پریکارد یا پیراشامه در تشریح قلب

جهت دریافت فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

 دانلود

دریچه های دهلیزی- بطنی

دریچه سه لختی یا تریکوپسید بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. این دریچه از سه قسمت تشکیل شده به همین علت آن را سه لختی می نامند. کار این دریچه این است که هنگام انقباض بطن راست از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کند یعنی خون پشت قسمت های آن می افتد آن ها به هم می خورند و از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کنند. اما باید توجه داشت که قسمت های این دریچه بوسیله طناب های وتری به دیوارهای بطن راست متصل می باشند. انتهای طناب های وتری به عضلات پاپیلار متصل است.

نکته1  -جنس این دریچه از بافت پوششی همراه بافت پیوندی است.
نکته 2 - این دریچه هیچ ماهیچه ای ندارد و بسته شدن آن به وسیله خون انجام می شود و غیر فعال است.

نکته3- بسته شدن این دریچه به همراه دریچه میترال عامل صدای اول قلب است.

 

 

در تصاویر بالا سه قسمت دریچه سه لختی با شماره های 1و2و3 شماره گذاری شده است

دریچه میترال یا دو لختی بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد و همانطور که از اسمش پیدا است دارای دو قسمت است. این دریچه و طناب های وتری آن ضخیم تر از دریچه سه لختی است. کار آن جلوگیری از برگشت خون به دهلیز چپ هنگام انقباض بطن چپ است.

در تصویر زیر دیواره بطن چپ در اطراف دریچه میترال بریده شده  و دو بخش دریچه یا شماره های 1و2 نشان داده شده است.

 

در تصویر زیر که دهلیز چپ و راست باز شده است دریچه دولختی مشخص و بخش های آن با شماره 1 و 2 نشان داده شده است.

برچسب‌ها: دریچه های دهلیزی, بطنی, دریچه های میترال و سه لختی, دریچه میترال یا دو لختی, دریچه سه لختی یا تریکوپسید

 

دریچه های سینی در تشریح قلب

برای مشاهده دریچه سینی می توانیم با نگاه کردن به داخل سرخرگ ششی و یا آئورت سه قسمت سازنده این دریچه را به خوبی ببینیم. راه دیگر این است که با ایجاد برش دیواره این سرخرگ ها در امتداد شیار رگی در بخش شکمی قلب می توانیم سه بخش این دریچه ها را که به شکل دندان های سین است را ببینیم.

سه بخش دریچه سینی از بالای سرخرگ آئورت

بخش های دریچه سینی که مثل دندان های حرف سین می باشند.

دریچه سینی عکس بالا از نمایی نزدیک تر

برچسب‌ها: دریچه سینی را چگونه در تشریح قلب مشاهده کنیم, دریچه سینی یا هلالی, عکس دریچه سینی, تشریح دریچه سینی

تشریح شش گوسفند

در تشریح شش  ابتدا سطح جلوی و عقبی شش را مشخص می کنیم.اگر شش همراه با مری باشد مری در سطح عقب شش است. راه دیگر برای مشخص کردن سطح عقبی و جلویی شش ها استفاده از ویژگی غضروف های نای که نعل اسبی شکل یا U شکل هستند استفاده می کنیم. دو سر انتهای این غضروف ها در سمت عقب شش ها هستند به وسیله بافت بدون غضروف و نرم به هم متصل می شوند. به بیان دیگر در سمت عقب شش که مری پشت آن قرار دارد غضروف وجود ندارد.

خاصیت ارتجاعی و قابلیت باز شدن بالای شش ها را می توان با باد کردن شش ها از طریق دمیدن هوا از نای به داخل شش های که بریده نشده باشند مشاهده کرد.

مشاهده فیلم میزان باز شدن شش ها

مطلب بعدی در تشریح شش گوسفند مشخص کردن ریه چپ و راست است.به سه روش این کار را می توان صورت داد.

1- ابتدا سمت عقب و جلو شش را مشخص می کنیم در نتیجه به راحتی سمت راست وچپ شش مشخص می شود.

2- شش راست بزرگتر است و دارای سه بخش یا لب است.در حالیکه شش چپ به دلیل وجود قلب در سمت چپ کوچکتر و دو قسمتی  است.

3- با برش نای در سمت راست شش ها یک نایژه فرعی می بینیم که به یکی از لب های شش راست می رود.

در ادامه می توانیم غضروف های نعل اسبی شکل نای و بافت های اطراف آن را از نای جدا کنیم و مشاهده نماییم.

در مرحله بعد با بریدن نایژه ها، نایژه های ریزتر را مشاهده کنیم و با ادامه برش در مسیر نایژه ها می توانیم نایژه های ریزتر را مشاهده کنیم.نکته ای که باید در این مرحله توجه داشت غضروف های نایژه های اصلی ها هستند، که حلقه کامل می باشند. اما غضروف های نایژه های کوچکتر چند تکه هستند.

اما با برش نایژه ها به بافت ریه می ریزم که درون آن ها سه نوع منفذ دیده می شود.نوع اول که با تماس دادن دست زبر به نظر می رسد که در واقع همان نایژه های ریزتر هستند.منفذ سرخرگ ها همیشه باز است اما زبر نیست.اما دهانه سیاهرگ ها بسته است.

با بریدن بخشی از بافت ریه و قراردادن آن در ظرف آب می بینیم که بافت شش بر روی آب می ماند که به علت هوا دار بودن ریه  و چگالی کمتر آن است.

دانلود فیلم تشریح شش1- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی

دانلود ادامه فیلم تشریح شش2- توسط استاد فخریان مولف کتاب های درسی

لایه های چشم گاو در تشریح

برای مشاهده فیلم لایه های چشم گاو در تشریح، بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

تعیین چپ و راست بودن چشم گاو در تشریح

برای تعیین چشم چپ و راست گاو باید ابتدا پایین و بالای کره چشم را مشخص کنیم سپس   با توجه به انحنای قرنیه که به سمت بینی یا داخل کمتر است و به سمت گوش یا خارج بیشتر است، چپ و راست بودن چشم را تشخیص دهیم. به فیلم زیر توجه کنید:

برای مشاهده فیلم تعیین چپ و راست بودن چشم گاو در تشریح، بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

پرده صفاق

 

علامت ضربدر بخش های از پرده صفاق بین بخش های روده در موش را نشان می دهد

جسم پینه ای

در تشریح مغز وقتی  محل شیار طولی مخ را باز می کنیم با قسمت سفید رنگی برخورد می کنیم که به آن جسم پینه ای می گویند.

تشریح همزمان مغز گاو و گوسفند

برای مشاهده و یا دانلود بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

ماهیچه های چشم گاو

جهت مشاهده یا دانلود فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

لایه هایی سازنده کره چشم

جهت مشاهده فیلم بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

تشریح مغز گاو در 90 ثانیه

برای دانلود یا مشاهده فیلم بر روی دانلود زیر کلیک نمایید:

دانلود

جایگاه بطن های مغز

در تشریح مغز به چهار حفره برمی خوریم که دو تای آن ها در سمت راست و چپ  مخ هستند به نام بطن های جانبی یا 1و2 . بطن سوم مغز در اطراف تالاموس قرار دارد و بطن چهارم که بین پل مغزی و مخچه قرار دارد. درون بطن های مغز مایع مغزی- نخاعی جریان دارد.این مایع توسط بخش های درون خود همین بطن ها تولید می شود.

 

موقعیت بطن های مغز با رنگ آبی نشان داده شده است

 

اما بطن های مغز به وسیله یک سری مجرا به هم مرتبط هستند. مجرای مونرو بطن های جانبی را به بطن سوم وصل می کند و مجرای سیلویوس بطن سوم را به بطن چهارم متصل می کند و در نهایت بطن چهارم به مجرای وسط نخاع به نام اپاندیم متصل می شود.

رنگ آبی بطن های جانبی (1و2)، آب-سبز مجرای مونرو ، رنگ زرد بطن سوم، قرمز مجرای سیلویوس، بنفش بطن چهارم، سبز اتصال بطن چهارم به مجرای مرکزی نخاع(اپاندیم)

تصاویر سپتوم یا پرده شفاف در مغز

دو رابط جسم پینه ای و مثلث مغزی به سمت تالاموس با هم یکی می شوند اما به سمت جلو که می رویم از هم فاصله می گیرند و بین آنها پرده ای شفاف به نام سپتوم به صورت عمودی کشیده شده که دو بطن جانبی 1و2  مغز را از هم جدا می کند.

سپتوم در برش طولی مغز گوسفند

 

 

سپتوم در برش عرضی مغز گوسفند بین دو بطن جانبی

پایین و بالای چشم در تشریح چگونه مشخص می شود؟

در چشم گاو همیشه عصب چشمی از قسمت پایین کره چشم خارج می شود. به این ترتیب جوری، چشم را می گیریم تا که عصب رو به پایین باشد.

نرم شامه در تشریح

بر روی مغزی که تشریح می کنیم بعضی از قسمت های نرم شامه به همراه رگ های خونی آن مشاهده می شود.

عدسی چشم در تشریح

عدسی چشم چسبیده به زجاجیه و به اطراف عدسی  هم تارهای مژکی چسبیده‌اند.این تارها به اجسام مژکی وصل می شوند.

عدسی چشم به سمت داخل تحدب بیشتری دارد تا سمت خارج.

 

 

 

تصاویر سطح شکمی و پشتی مغز

در تشریح مغز سطح پشتی و شکمی مغز را مشخص می کنیم. سطح پشتی که برجسته تر است. در سطح پشتی گوسفند و گاو دو نیمکره و شیار طولی بین آن ها، مخچه، کرمینه، بخشی از نخاع و قسمت های از لُب بویایی دیده می شود.بر روی قسمت های مختلف مغز باقیمانده پرده مننژ، یعنی نرم شامه و قسمت های از عنکبوتیه دیده می شود.که هنگام جدا سازی قسمت های مربوط به نرم شامه لایه مانند و قسمت عنکبوتیه شبکه مانند است.  رگ های زیادی در این قسمت دیده می شود.

بر روی سطح مغز چین خوردگی های برآمده و فرورفتگی های به نام شکنج دیده می شود به شکنج های عمیق شیار می گویند.

سطح پشتی مغز. به چین خوردگی ها و شیار ها سطح مخ و نرم شامه حاوی رگ ها روی سطح مغز دقت کنید

اگر کمی مخچه را از سطح شکمی دور کنیم برجستگی های چهار گانه دیده می شود. که دو عدد بالایی که بزرگتر است مربوط به انعکاس های بینایی و دو تای پایینی که کوچکتر است مربوط به انعکاس های شنوایی است.

 اما در سطح شکمی لُب بویایی، بخش های از مخ و مخچه، کیاسمایی بینایی، جسم خاکستری(بخشی از هیپوتالاموس)محل اتصال هیپوفیز،مغز میانی،پایک های مغزی،شیار پیشین،پل مغزی، بصل النخاع وقسمتی از نخاع.

هیپوفیز هم در سطح شکمی قرار دارد اما به دلیل اینکه در استخوان زین ترکی قرار دارد، در هنگام خارج کردن مغز از جمجمه کنده می شود. اما محل اتصال آن بر روی جسم خاکستری(بخشی از هیپوتالاموس) مشخص است.

قسمت های کنده شده در تصویر بالا را در تصویر زیر مشاهده کنید

 

فیلم تشریح کلیه

برای مشاهده فیلم تشریح یک دقیقه ای کلیه بر روی قسمت زیر کلیک فرمایید:

فیلم تشریح یک دقیقه ای کلیه

برای دریافت فیلم تشریح کامل کلیه توسط استاد فخریان(مولف کتاب های درسی زیست شناسی و علوم) بر روی قسمت های زیر کلیک فرمایید:

قسمت 1

قسمت 2

قسمت 3

 

رگ های کلیه در تشریح

در تشریح کلیه بین هرم های کلیه قسمت های سفید رنگی به نام ستون های کلیه دیده می شود که در حقیقت ادامه لگنچه است. رگ های بین هرمی کلیه در این ستون ها قرار دارد. یک سیاهرگ بین هرمی و یک سرخرگ بین هرمی در این قسمت قرار دارد که سیاهرگ بین هرمی نازک تر است. در محلی که این رگ ها به بخش قشری می رسند قوس می خورند و سرخرگ ها و سیاهرگ های قوسی را تشکیل می دهند و در از این رگ ها رشته های به نام رگ های شعاعی خارج می شوند. برای تشخیص بهتر رگ های شعاعی باید یکی از هرم ها ببریم و بخش قشری آن را با انگشتمان له کنیم.

 

تشریح کلیه

کلیه لوبیای شکل است و به همین علت یک قسمت محدب و یک قسمت فرو رفته دارد که قسمت فرو رفته را ناف کلیه می گویند. در قسمت ناف کلیه میزنای، سرخرگ و سیاهرگ کلیه قرار دارند.

قسمت محدب و ناف کلیه

گر کلیه ما کامل باشد بر روی آن بافت های چربی و پیوندی وجود دارد که به راحتی از سطح کلیه کنده می شوند. با برداشتن بافت چربی و پیوندی، می توانیم میزنای، سیاهرگ و سرخرگ ها را در منطقه ناف کلیه ببینیم. لوله میزنای قطورتر است اما سیاهرگ پوسته ای و نازک است. سرخرگ دارای دیواره قوی تر از سیاهرگ بوده و دهانه آن باز است. ضمنا سرخرگ قبل از ورود به کلیه منشعب می شود.

سرخرگ ، سیاهرگ و میزنای کلیه در محل ناف کلیه

برای ادامه تشریح با اسکالپل از قسمت محدب کلیه برش می زنیم و برش را عمیق می کنیم تا به قسمت سفید رنگ داخل کلیه می رسیم. در این مرحله می توانیم بخش های داخل کلیه را مشاهده کنیم.در خارجی تری بخش، بخش قشری که قهوه ای رنگی است دیده می شود.این بخش دانه دار است. در زیر بخش قشری بخش مرکزی دیده می شود که شامل تعدادی هرم کلیوی می شود. این بخش به وضوح مخطط است.انتهای هر هرم کلیه محل خروج ادرار به نام پاپیلا وجود دارد.

بالای هر هرم کلیه قرمز رنگ است اما در قسمت پایین تر به رنگ کرمی متمایل به قهوه ای است.به مجموعه یک هرم کلیه و بخش قشری روی آن لُب کلیه می گویند.

در قسمت وسط هم لگنچه به رنگ سفید دیده می شود و در وسط آن هم سوراخ خروجی ادرار(ورودی ادرار به  میزنای) از لگنچه دیده می شود.  

 بخش مختلف کلیه در برش کلیه

بخش مرکزی مخطط

اکنون برای مطمئن شدن از تشخیص خودمان درباره میزنای می توانیم یک سوند را به سوراخ وسط لگنچه وارد کنیم و داخل میزنای وارد کنیم.

مطلب بعدی تشخیص رگ های کلیه است. در بین هرم های کلیه بخش های سفید رنگی وجود دارد که ادامه لگنچه هستند. در این بخش ها دو رگ دیده می شوند که رگ های بین هرمی(سرخرگ و سیاهرگ هستند) در محلی که این رگ ها به بخش قشری می رسند قوس می خورند و سرخرگ ها و سیاهرگ های قوسی را تشکیل می دهند و در از این رگ ها رشته های به نام رگ های شعاعی خارج می شوند. برای تشخیص بهتر رگ های شعاعی باید یکی از هرم ها ببریم و بخش قشری آن را با انگشتمان له کنیم.

رگ های کلیه

در محل فرورفته کلیه به نام ناف کلیه یک سرخرگ از انشعابات سرخرگ آئورت به داخل کلیه وارد می شود و شاخه شاخه می شود. شاخه های سرخرگی از بین هرم های مختلف کلیه می گذرند به همین علت سرخرگ بین هرمی به آن ها می گویند. هر یک از این سرخرگ های بین هرمی در بالای هرم کلیه به شکل یک قوسی در می آیند که با آن ها سرخرگ قوسی می گویند. عمود بر این سرخرگ قوسی رگ های خارج می شوند که به آن ها سرخرگ های شعاعی می گویند. از هر سرخرگ شعاعی تعداد زیاد سرخرگ آوران منشعب شده و به کپسول بومن در نفرون وارد شده و شبکه مویرگی اول(گلومرول) را می سازد. از کپسول بومن سرخرگ وابران خارج می شود. این سرخرگ بر روی بقیه قسمت های نفرون شبکه مویرگی دوم را می سازد. در نهایت مویرگ های شبکه مویرگی دوم به هم متصل شده یک سیاهرگ را می سازند. از اتصال این سیاهرگ ها، سیاهرگ های شعاعی ایجاد می شوند و این سیاهرگ ها به سیاهرگ قوسی و سپس سیاهرگ های بین هرمی منتهی می شوند. و در نهایت از اتصال این سیاهرگ ها، سیاهرگ کلیوی که حامل خون تصفیه شده، خون را از کلیه بیرون می برد.

نکته: قرار گرفتن سرخرگ وابران پس از شبکه مویرگی اول یک مورد استثنائی است زیرا اصولا بعد از مویرگ ها سیاهرگ قرار می گیرد.

 

 

 برای مشاهده عکس واقعی از رگ های کلیه در تشریح بر روی قسمت زیر کلیک فرمایید:

رگ های کلیه در تشریح

سطح پشتی و شکمی مغز

در تشریح مغز سطح پشتی و شکمی مغز را مشخص می کنیم. سطح پشتی که برجسته تر است. در سطح پشتی گوسفند و گاو دو نیمکره و شیار طولی بین آن ها، مخچه، کرمینه، بخشی از نخاع و قسمت های از لُب بویایی دیده می شود.بر روی قسمت های مختلف مغز باقیمانده پرده مننژ، یعنی نرم شامه و قسمت های از عنکبوتیه دیده می شود.که هنگام جدا سازی قسمت های مربوط به نرم شامه لایه مانند و قسمت عنکبوتیه شبکه مانند است.  رگ های زیادی در این قسمت دیده می شود.

بر روی سطح مغز چین خوردگی های برآمده و فرورفتگی های به نام شکنج دیده می شود به شکنج های عمیق شیار می گویند.

سطح پشتی مغز. به چین خوردگی ها و شیار ها سطح مخ و نرم شامه حاوی رگ ها روی سطح مغز دقت کنید

اگر کمی مخچه را از سطح شکمی دور کنیم برجستگی های چهار گانه دیده می شود. که دو عدد بالایی که بزرگتر است مربوط به انعکاس های بینایی و دو تای پایینی که کوچکتر است مربوط به انعکاس های شنوایی است.

 اما در سطح شکمی لُب بویایی، بخش های از مخ و مخچه، کیاسمایی بینایی، جسم خاکستری(بخشی از هیپوتالاموس)محل اتصال هیپوفیز،مغز میانی،پایک های مغزی،شیار پیشین،پل مغزی، بصل النخاع وقسمتی از نخاع.

هیپوفیز هم در سطح شکمی قرار دارد اما به دلیل اینکه در استخوان زین ترکی قرار دارد، در هنگام خارج کردن مغز از جمجمه کنده می شود. اما محل اتصال آن بر روی جسم خاکستری(بخشی از هیپوتالاموس) مشخص است.

قسمت های کنده شده در تصویر بالا را در تصویر زیر مشاهده کنید

لُب بویایی مغز(Olfactory lobe)

در سطح شکمی مغز دو زائده دراز دیده می شود که به آن ها لُب های بویایی می گویند. این لُب ها در مغز انسان نازکتر است اما در مغز گاو و گوسفند کلفت تر و درازتر هستند  و از سطح شکمی هم بیرون می روند.

لُب های بویایی در سطح شکمی مغز گاو (سر لُب پایینی شکسته است)

مولاژ لُب بویایی(ستاره زرد رنگ)در انسان که نسبت به گاو نازکتر و کوتاه تر است

لُب بویایی شامل پیاز بویایی و راه بویایی است

 

مخچه(Cerebellum)

 مغز از سه قسمت کلی ساخته شده : 1- مغز 2- مخچه 3- ساقه مغز

مخچه در زیر مخ و عقب ساقه مغز قرار دارد و از دو نیمکره و محل اتصال آن ها که بخشی کرمی شکل به نام کرمینه (cerebellum vermis)، تشکیل شده است.

مخچه مهم ترین مرکز هماهنگی و یادگیری حرکات لازم برای تنظیم حالت بدن و حفظ تعادل است. مخچه با پیش بینی وضعیت بدن در لحظه بعد پیام های به مغز و نخاع می فرستد و موجب تصحیح یا تغییر حرکت بدن می شود.

مخچه به وسیله سه دسته فیبر به نام پایک هاى مخچه اى فوقانى، میانى و تحتانى به ساقه مغزى متصل می شود. پایک هاى فوقانى، مخچه را به مغز میانى متصل می کند و پایک میانى مخچه را به پل مغزى مرتبط می نماید. پایک تحتانی مخچه را به بصل النخاع مرتبط می کند.

در زمان تشریح مغز اگر دو نیمکره مخچه را از محل کرمینه برش دهیم درون هر نیمکره بخش های شبیه برگ شاخه های سرخس مشاهده می کنیم که به آن درخت زندگی می گویند. درخت زندگی ماده سفید مخچه درون ماده خاکستری آن است که به دلیل شباهت با شکل درخت به آن درخت زندگی یا به لاتینی arbor vitae یا Tree of Lifeبه انگلیسی می گویند.کار آن آوردن و بردن اطلاعات حسی و حرکتی به مخچه یا از مخچه است.

اگر مخچه را از وسط برش دهیم کف بطن چهارم را بین دو نیمکره مخچه مشاهده می کنیم.بطن سوم به وسیله مجرای نازک سیلویوس به بطن چهارم متصل می شود.

جایگاه مخچه بر روی مولاژ

جایگاه مخچه در برش عرضی

جایگاه مخچه و کرمینه مخچه در سطح پشتی مغز

درخت زندگی در برش مخچه

 

 

مقایسه جایگاه ماده سفید و خاکستری در مغز، مخچه، ساقه مغز و نخاع

ماده خاکستری دستگاه عصبی بیشتر از جسم سلولی نورون ها ساخته شده است. ماده سفید در دستگاه عصبی از تارهای عصبی میلین دار ساخته شده است. در مغز ماده خاکستری روی مغز و ماده سفید در داخل قرار دارد. اما در نخاع برعکس است ماده خاکستری در داخل است و ماده سفید دور تا دور آن را فراگرفته است.

 

 

ماده سفید در مرکز مغز و ماده خاکستری در اطراف آن

 

 

 

 

 

 

ماده خاکستری به شکل پروانه ای در وسط نخاع و ماده سفید دور تا دور آن را گرفته است

 

در مخچه ماده خاکستری مثل مغز ماده سفید را احاطه کرده و ماده سفید درخت زندگی را می سازد.

درخت زندگی ماده سفید است.

در ساقه مغز مثل نخاع ماده سفید رو است و ماده خاکستری را در بر گرفته است.

 

قلم کتابت در مغز

در تشریح مغز وقتی مخچه را از محل کرمینه برش می دهیم فضای در زیر مخچه آشکار می شود که به آن بطن چهارم می گویند. کف بطن چهارم  به سمت پایین بخشی شبیه نوک قلم های کتابت گذشته وجود دارد که به آن قلم کتابت می گویند که محل گره حیات ( مرکز تنفس و ضربان قلب ) در آن قرار دارد. انتهای قلم کتابت به مجرای اپاندیم نخاع که مایع مغزی نخاعی در آن جریان دارد وصل می شود.

 

درخت زندگی در مخچه(arbor vitae یا Tree of Life)

 در زمان تشریح مغز اگر دو نیمکره مخچه را از محل کرمینه برش دهیم درون هر نیمکره بخش های شبیه برگ شاخه های سرخس مشاهده می کنیم که به آن درخت زندگی می گویند.

درخت زندگی ماده سفید مخچه درون ماده خاکستری آن است که به دلیل شباهت با شکل درخت به آن درخت زندگی یا به لاتینی arbor vitae یا Tree of Lifeبه انگلیسی می گویند.کار آن آوردن و بردن اطلاعات حسی و حرکتی به مخچه یا از مخچه است.

 

درخت زندگی در تشریح مخچه گاو

محل بطن چهارم مغز

مغز دارای چهار بطن است. اما در تشریح مغز محل بطن چهارم مغز بین ساقه مغز و مخچه قرار دارد. در واقع اگر مخچه را از وسط برش دهیم کف بطن چهارم را بین دو نیمکره مخچه مشاهده می کنیم.بطن سوم به وسیله مجرای نازک سیلویوس به بطن چهارم متصل می شود.

محل بطن چهارم بین ساقه مغز و مخچه بر روی مولاژ، محل مجرای سیلویوس

 

 

 

سطح پشتی مغز گاو

 

محل بطن چهارم بین نیمکره های بریده شده مخچه

نوک اسکالپل کف بطن چهارم  را نشان می دهد. به محل قلم کتابت هم دقت کنید.

 

تشریح طحال گوسفند

طحال که به فارسی به آن اِسپُرز می گویند و در زبان انگلیسی به آن spleen  می گویند اندامی پرخون است. گرچه  این اندام کار های متفاوتی انجام می دهد اما ظاهرا برداشتن آن در بدن مشکل اساسی ایجاد نمی کند.

در تصاویر زیر طحال گوسفند نشان داده شده است.

 

در دو تصویر فوق طحال گوسفند از دو طرف عکس گرفته شده است

 

در دو عکس بالا می توانید کپسول روی طحال(پرده شفاف) و بافت پر خون داخل طحال را به خوبی مشاهده کنید

برجستگی های چهارگانه مغز

در تشریح مغز می توانیم این برجستگی ها را به خوبی مشاهده کنیم. اگر در سطح پشتی مغز کمی مخچه را از نیمکره های مخ دور کنیم این برجستگیها به خوبی دیده می شوند.

دو برجستگی بالایی از برجستگی های چهار گانه ( دو برجستگی بزرگتر ) مرکز انعکاسی مربوط به حرکات کره چشم و همچنین تطابق و تغییر قطر مردمک چشم می باشند و دو برجستگی پائینی ( دو برجستگی کوچکتر ) مرکز انعکاسی راه شنوایی هستند .

تذکر: اعمال انعکاسی اعمالی غیر ارادی و سریع ماهیچه ها هستند که در جهت حفظ حیات می باشند. مرکزی بسیاری از انعکاس ها نخاع و بعضی در مراکز عصبی بالاتر هستند.

سطح پشتی مغز

 

 دور کردن مخچه از مخ و مشاهده برجستگی های چهارگانه بین مخ و مخچه

 

دریچه سه لختی یا سه لتی یا tricuspid valve

دریچه سه لختی یا تریکوپسید بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. این دریچه از سه قسمت تشکیل شده به همین علت آن را سه لختی می نامند. کار این دریچه این است که هنگام انقباض بطن راست از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کند یعنی خون پشت قسمت های آن می افتد آن ها به هم می خورند و از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کنند. اما باید توجه داشت که قسمت های این دریچه بوسیله طناب های وتری به دیوارهای بطن راست متصل می باشند. انتهای طناب های وتری به عضلات پاپیلار متصل است.

نکته1  -جنس این دریچه از بافت پیوندی است.
نکته 2 - این دریچه هیچ ماهیچه ای ندارد و بسته شدن آن به وسیله خون انجام می شود و غیر فعال است.

نکته3- بسته شدن این دریچه به همراه دریچه میترال عامل صدای اول قلب است.

 

 

در تصاویر بالا سه قسمت دریچه سه لختی با شماره های 1و2و3 شماره گذاری شده است

اجسام مخطط(Striate body ) در تشریح مغز

در تشریح مغز وقتی جسم پینه ای و مثلث مغزی را برش می دهیم و پرده بین دو بطن جانبی را بر می داریم در داخل هر دو بطن جانبی، به سمت جلو مغز برجستگی ها بیضی شکلی را می بینیم که به آن ها اجسام مخطط می گویند. در برش عمودی اجسام مخطط حالت خط خطی آن ها دیده می شود.این اجسام در تنظیم حرکات ارادی غیر دقیق ( بدون ظرافت ) همراه با مراکز حرکتی قشر مخ شرکت می کنند .

اجسام مخطط در تشریح مغز در جلو تالاموس قرار دارد. این اجسام از چندین هسته تشکیل شده است.منظره مخطط این سازمان در مقطع، به‌سبب کشیده شدن نوارهای خاکستری از یک هسته به هسته دیگر از میان ماده سفید به‌وجود می‌آید.

 

در تصویر بالا اجسام مخطط در دو بطن جانبی دیده می شوند و بر روی محل دقیق آن علامت ستاره زده شده است.این تصویر مربوط به تشریح مغز گاو است.

 

آبشامه یا پریکارد(Pericardium)

پرده ای دو لایه اطراف میو کارد قلب از جنس بافت پیوندی است. لایه داخلی این پرده بر روی میوکارد قلب چسبیده و لایه خارجی آن که در حقیقت با قسمت های دور قلب مثل پرده جنب در تماس است.در فضای بین دو لایه پریکارد مقدار کمی مایع وجود دارد.یکی از کارهای پریکارد تسهیل حرکت قلب است.کار دیگر آن محافظت از قلب در مقابل ورود میکروب ها از اندام های دیگر است.

محل قلب و پریکارد اطراف آن. به دو لایه بودن پریکارد توجه کنید.خط آبی چسبیده به قلب و خط سبز با کمی فاصله از آن قرار دارد.

آبشامه مثل یک کیسه دور تا دور قلب را گرفته است.در تصویر فوق لایه خارجی آبشامه یا پریکارد قلب گوسفند کشیده شده تا مشخص شود

در محل بریدگی بطن چپ قلب گوسفند بخش از لایه داخلی یا لایه جداری آبشامه مشخص شده است.

دانلود فیلم آبشامه گوسفند

پینه آل یا صنوبری یا اپی فیز(pineal)

در تصویر زیر جایگاه غده پینه آل در تشریح مغز گاو مشخص شده است.

مثلث مغزی یا رابط سه گوش(fornix)

 در تشریح مغز وقتی شیار بزرگ بین دو نیمکره را باز می کنیم به دو رابط بین نیمکره های مغز بر می خوریم. اولین رابط را جسم پینه ای می گویند. پس از برش جسم پینه ای به رابط سه گوش یا مثلث مغزی می رسیم.

 

محل مثلث مغزی در زیر جسم پینه ای در مغز گاو

مثلث مغزی خارج شده از مغز گاو

در تصویر بالا جسم پینه ای و مثلث مغزی در برش عرضی مغز

دریچه سینی را چگونه در تشریح قلب مشاهده کنیم؟

برای مشاهده دریچه سینی می توانیم با نگاه کردن به داخل سرخرگ ششی و یا آئورت سه قسمت سازنده این دریچه را به خوبی ببینیم. راه دیگر این است که با ایجاد برش دیواره این سرخرگ ها در امتداد شیار رگی در بخش شکمی قلب می توانیم سه بخش این دریچه ها را که به شکل دندان های سین است را ببینیم.

سه بخش دریچه سینی از بالای سرخرگ آئورت

بخش های دریچه سینی که مثل دندان های حرف سین می باشند.

دریچه سینی عکس بالا از نمایی نزدیک تر

پرده جنب

پرده ای دو لایه در اطراف شش ها است.  یک لایه آن بر روی دیواره شش چسبیده و لایه دیگر به دیواره قفسه سینه می چسبد. مایعی به نام مایع جنب بین دو لایه پرده جنب وجود دارد که لغزنده است و حرکت شش ها در قفسه سینه را آسان می کند. شبیه پرده جنب در اطراف قلب آبشامه یا پریکارد قرار دارد.

مایع جنب موجود درون پرده جنب دارای یک فشار منفی است که این فشار منفی از جمع شدن کامل شش ها جلوگیری می کند.

لایه های سازنده دیواره قلب

دیواره قلب از سه لایه ساخته شده است: لایه داخلی یا آندو کارد از جنس بافت پوششی ۲- لایه میوکارد یا میانی که از جنس بافت ماهیچه ای می باشد و قسمت ضخیم تر دیواره قلب است. ۳- لایه پریکارد یا خارجی یا آبشامه: از جنس بافت پیوندی است و خود از دو لایه ساخته شده است که لایه داخلی آن روی میوکارد قلب چسبیده است. اما لایه خارجی آن به اندام و بخش های دور قلب مثل پرده جنب و دیافراگم و ... متصل است. بین این دو مایعی وجود دارد که حرکت قلب را درون آبشامه آسان می کند.

 

آبشامه یا پریکارد بر روی قلب

 دانلود فیلم آبشامه گوسفند

دریچه های میترال و سه لختی

دریچه سه لختی یا تریکوپسید بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. این دریچه از سه قسمت تشکیل شده به همین علت آن را سه لختی می نامند. کار این دریچه این است که هنگام انقباض بطن راست از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کند یعنی خون پشت قسمت های آن می افتد آن ها به هم می خورند و از برگشت خون به دهلیز راست جلوگیری می کنند. اما باید توجه داشت که قسمت های این دریچه بوسیله طناب های وتری به دیوارهای بطن راست متصل می باشند. انتهای طناب های وتری به عضلات پاپیلار متصل است.

در تصویر زیر دو قسمت این دریچه مشخص است(شماره ۱و۳) اما قسمت سوم بر روی دیواره بطن راست چسبیده است(شماره ۲)

در تصویر زیر یک عضله پاپیلار به همراه چند طناب وتری متصل به آن به خوبی مشخص است.

دریچه میترال یا دو لختی بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد و همانطور که از اسمش پیدا است دارای دو قسمت است. این دریچه و طناب های وتری آن ضخیم تر از دریچه سه لختی است. کار آن جلوگیری از برگشت خون به دهلیز چپ هنگام انقباض بطن چپ است.

در تصویر زیر دیواره بطن چپ در اطراف دریچه میترال بریده شده  و دو بخش دریچه یا شماره های 1و2 نشان داده شده است.

 

در تصویر زیر که دهلیز چپ و راست باز شده است دریچه دولختی مشخص و بخش های آن با شماره 1 و 2 نشان داده شده است.

دریچه های سینی یا نیم هلالی

در ابتدای سرخرگ ششی و آئورت قرار دارند. دریچه سینی ابتدای سرخرگ ششی را دریچه ششی و دریچه سینی ابتدی سرخرگ آئورت را دریچه آئورتی می گویند.هر کدام دارای سه قسمت کاسه مانند است که به دیواره سرخرگ متصل هستند که وقتی بطن ها در حال استراحت می باشند از برگشت خون از این دو سرخرگ به بطن ها جلوگیری می کنند. به این صورت که خون برگشتی درون سه قسمت کاسه مانند می افتد و آن ها به هم می خورند و ضمن جلوگیری از برگشت خون، صدای دوم قلب را هم ایجاد می کنند.

در تصویر زیر دریچه سینی سرخرگ ششی از بالا در حالت باز و بسته مشخص شده است.

در تصویر دریچه سینی ابتدای سرخرگ ششی نشان داده شده است.

در این تصویر علت نام گذاری این دریچه ها به نام سینی مشخص است. همانطور که خط زرد رنگ رسم شده نشان می دهد  این دریچه به شکل دندانه  های حرف سین فارسی است.

فیلم های تشریح شش

فیلم1

فیلم

فیلم مدل سازی از کار شش ها

فیلم خاصیت ارتجاعی شش ها

تشریح شش1 - استاد فخریان

ادامه تشریح شش2

ادامه تشریح شش 3

تعیین سطح پشتی و شکمی قلب

با سه روش می توان سطح پشتی و شکمی را مشخص نمود:

۱- سطح شکمی نسبت به سطح پشتی برجسته تر است.
۲- سرخرگ های ششی و آئورت در سطح شکمی پیدا هستند. در سطح پشتی سیاهرگ ها پیدا هستند.
۳- شیار موجود بر روی سطح شکمی که رگ ها درون آن قرار دارند متمایل به طرف چپ فرد تشریح کننده است در صورتی که در سطح پشتی شیار مربوط به رگ ها حالت عمودی تری دارد:

سطح شکمی شیار روی این سطح قلب مشخص است.در این سطح اولین رگ سرخرگ ششی است و پشت آن نیز سرخرگ آئورت واقع است

 

سطح پشتی قلب شیار عمود و  دهلیز ها در این طرف بیشتر پیدا هستند.

چند رابط بین نیمکره های مخ وجود دارد؟محل دقیق آنها کجاست؟

چهار رابط بین دو نیمکره مخ وجود دارد:
ا.جسم پینه ای(corpus callosum):با باز کردن آرام شیار طولی، در عمق آن، اولین بخش سفیدی که دیده می شود.
2.مثلث مغزی(fornix): پس از بریدن آرام جسم پینه یی در زیر ان مشاهده می شود.
3-رابط قدامی(anterior commissure):در جلوی ستون‌های مثلث مغزی دیده می شود(محل اتصال دو رابط قبلی در بخش قدامی)
4.رابط خلفی(posterior commissure):در عقب مثلث مغزی

 

بطن های مغز(brain ventricles)

در تشریح مغز به چهار حفره برمی خوریم که دو تای آن ها در سمت راست و چپ  مخ هستند به نام بطن های جانبی یا 1و2 . بطن سوم مغز در اطراف تالاموس قرار دارد و بطن چهارم که بین پل مغزی و مخچه قرار دارد. درون بطن های مغز مایع مغزی- نخاعی جریان دارد.این مایع توسط بخش های درون خود همین بطن ها تولید می شود.

 

موقعیت بطن های مغز با رنگ آبی نشان داده شده است

 

اما بطن های مغز به وسیله یک سری مجرا به هم مرتبط هستند. مجرای مونرو بطن های جانبی را به بطن سوم وصل می کند و مجرای سیلویوس بطن سوم را به بطن چهارم متصل می کند و در نهایت بطن چهارم به مجرای وسط نخاع به نام اپاندیم متصل می شود.

رنگ آبی بطن های جانبی (1و2)، آب-سبز مجرای مونرو ، رنگ زرد بطن سوم، قرمز مجرای سیلویوس، بنفش بطن چهارم، سبز اتصال بطن چهارم به مجرای مرکزی نخاع(اپاندیم)

 

سپتوم یا پرده شفاف(septum pellucidum)

 دو رابط جسم پینه ای و مثلث مغزی به سمت تالاموس با هم یکی می شوند اما به سمت جلو که می رویم از هم فاصله می گیرند و بین آنها پرده ای شفاف به نام سپتوم به صورت عمودی کشیده شده که دو بطن جانبی 1و2  مغز را از هم جدا می کند.

سپتوم در برش طولی مغز گوسفند

 

 

سپتوم در برش عرضی مغز گوسفند بین دو بطن جانبی