انیمیشن بخش ماده گل در نهان دانگان

جهت دریافت بر روی دانلود زیر کلیک کنید:

  دانلود

انیمیشن عالی لقاح مضاعف

جهت دریافت بر روی دانلود زیر کلیک کنید:

  دانلود

انیمیشن گوارش چربی

انیمیشن تکمیل شده گوارش چربی ها را با کلیک بر روی قسمت زیر دانلود فرمایید:

دانلود

انیمیشن ساده میتوز

برای دریافت این انیمیشن بر روی دانلود زیر کلیک فرمایید:

دانلود

انیمیشن گوارش چربی ها

جهت دریافت انیمیشن گوارش چربی ها بر روی دانلود زیر کلیک کنید:

دانلود

انیمیشن تقسیم دوتایی در باکتری ها

جهت دریافت بر روی دانلود زیر کلیک نمایید:

دانلود

کیسه رویانی

  درون تخمدان گل یک یا چند تخمک وجود دارد.به طور معمول هر تخمک نارس نهاندانگان شامل پارانشیم خورش، دو پوسته و منفذی به نام سوراخ سفت است.

نکته: تخمک در گیاهان یک بخش پرسلولی و دیپلوئید(بخشی از اسپوروفیت)است و نباید آن را با تخمک جانوران که هاپلوئید است اشتباه کرد.

در تخمک یکی از سلول های پارانشیم خورش تقسیم میوز انجام می دهد و چهار سلول هاپلوئید به وجود می آورد یکی از آن ها که از سوراخ سفت دورتر است باقی می ماند و سه تای دیگر از بین می روند. سلول باقی مانده همان هاگ یا اسپور نهاندانگان است.

از کجا می گی؟

چون از تقسیم آن گامتوفیت ماده یا همان کیسه رویانی به وجود می آید.

 

اما سلول باقی مانده پس از رشد کردن سه بار تقسیم میتوز انجام می دهد و هشت هسته به وجود می آورد.

چطوری؟

در هر تقسیم میتوز تعداد هسته ها دوبرابر می شود. در تقسیم اول دو هسته و در تقسیم دوم چهارهسته و تقسیم سوم هشت هسته به وجود می آورد.

اکنون کیسه رویانی به وجود آمده که در وسط آن یک سلول درشت با دو هسته ایجاد می شود که به آن سلول دو هسته ای می گویند و در سمت دور از سوراخ سُفت سه سلول به نام آنتی پدال و در نزدیک سوراخ سُفت هم سه سلول که سلول وسطی را تخم زا و دو سلول دو طرف را سلول های همکار یا سینرژید می گویند. کیسه رویانی همان گامتوفیت ماده است.

از کجا می گی؟

چون گامتوفیت ماده بخشی پر سلولی و هاپلوئید است که گامت های ماده را به وجود می آورد یعنی تخم زا و سلول دو هسته ای.

میشه کیسه رویانی را کم سلول ترین گامتوفیت در گیاهان حساب کرد؟

بله چون گامتوفیت خزه و سرخس ها ماکروسکوپی و بزرگ هستند.آندوسپرم نهاندانگان هم با اینکه میکروسکوپی است اما از تعداد زیادی سلول ساخته شده پس کیسه رویانی فقط با هشت سلول از همه کم سلول تر و کوچکتر است.

 

سرانجام کیسه رویانی چیه؟

پس از گرده افشانی و رویش دانه گرده روی کلاله، لوله گرده خود را از طریق خامه به سوراخ سُفت می رساند و دو گامت نر وارد شده یکی با سلول تخم زا ترکیب شده و سلول تخم دیپلوئید را تشکیل می دهد و گامت نر دو با سلول دو هسته ای ترکیب شده و سلول تخم تریپلوئید را به وجود می آورد(لقاح مضاعف یا دو تایی). سرانجام سلول تخم دیپلوئید رویان(همان جنین گیاهی)و سلول تخم تریپلوئید آلبومن یا ماده ذخیره ای دانه را به وجود می آورند.

 

 مراحل تشکیل کیسه رویانی

عکس واقعی از کیسه رویانی

انیمیشن پیدایش کیسه رویانی و لقاح مضاعف

انیمیشن های چرخه زندگی سرخس ها

انیمیشن1

انیمیشن2

تمرین نامگذاری چرخه زندگی سرخس

انیمیشن3

دانلود نامگذاری چرخه سرخس به زبان فارسی

چرخه زندگی سرخس در  مهر وماه

 

 

انیمیشن های چرخه زندگی ویروس ها

چرخه زندگی ویروس ها

چرخه زندگی ویروس ها2

چرخه لیزوژنی

چرخه لیتیک

باکتریوفاژها

نکات چرخه زندگی خزه

خزه ها گیاهانی بدون آوند، دانه ، گل و مخروط هستند. چون بدون آوند هستند انتقال مواد از طریق انتشار ساده صورت می گیرد و به همین علت کند است. چون انتقال مواد کند است خزه ها اندازه کوچکی دارند.خزه ها ساختمان های برگ و ساقه و ریشه را ندارند و به همین علت به اجزاء آن ها قسمت های برگ مانند، ساقه مانند و ریشه مانند می گویند.محل زندگی خزه ها مکان های مرطوب و سایه دار است.علت این است که این گیاهان برای تولید مثل نیاز به آب سطحی دارند.

در خزه ها گیاه اصلی گامتوفیت است. گامتوفیت گیاه n کروموزومی یا هاپلوئید است که گامت را تولید می کند(شماره4  شکل زیر).

نکته 1:در چهار گروه گیاهان یعنی خزه ها یا خزه گیان، نهانزادان آوندی (سرخس ها)، بازدانگان(مخروطیان) و نهاندانگان، تنها گروهی که گیاه اصلی گامتوفیت است خزه ها هستند.

در  قسمت راس یا نوک گامتوفیت نر اندامی به نام آنتریدی و در راس یا نوک گامتوفیت ماده آرکگن تشکیل می شود. درون آنتریدی، گامت های نر یا آنتروزوئید های دو تاژکی تولید می شوند. و در آرکگن گامت ماده  یا تخم زا تولید می شود.

نکته 2:تشکیل گامت ها در آنتریدی و   آرکگن به وسیله تقسیم میتوز صورت می گیرد.

نکته 3: پس همیشه تشکیل گامت به وسیله تقسیم میوز نیست و در جاندارانی که هاپلوئید هستند تقسیم میتوز گامت ها را به وجود می آورد.

بعد از رسیدن آنتریدی دهانه آن باز شده و آنتروزوئید های دو تاژکی بیرون می ریزند و در قطرات آب و رطوبت اطراف توده های خزه شنا کرده و خود را به آرکگن وسپس به تخم زا می رسند. داخل آرکگن عمل لقاح صورت می پذیرد و سلول تخم تشکیل می گردد. (شماره 5).

نکته4: آنتروزئید خزه ها وسرخس ها تنها سلول های گیاهی هستند که تاژک دارند.

سلول تخم با تقسیم های پی در پی میتوز اسپورفیت جوان را در داخل آرکگن می سازد.(شماره 1)

اسپوروفیت گیاه دیپلوئید یا 2n کروموزومی است که هاگ یا اسپور را می سازد.با ادامه رشد اسپورفیت بالغ از اسپوروفیت جوان به وجود می آید و شامل تار و هاگدان است.

نکته 5:اسپوروفیت خزه کاملا وابسته به گامتوفیت آن است و فتوسنتز انجام نمی دهد.

درون هاگدان اسپوروفیت بالغ تقسیم میوز انجام می شود و تعداد زیادی هاگ یا اسپور تولید می شود. (شکل شماره 2).در هاگدان باز شده و  هاگ ها بیرون می ریزند.هاگ ها با تقسیم های پی درپی میتوز گامتوفیت ها را به وجود می آورند.(شماره 3)

نکته 6: هاگ و گامت هر دو سلول های هاپلوئید یا n کروموزومی هستند. تفاوت هاگ و گامت این است که هاگ توانایی تقسیم دارد اما توانایی لقاح ندارد اما گامت توانایی لقاح دارد اما توانایی تقسیم ندارد.

 

سئوال1: هر یک از اجزاء زیر در خزه چند کروموزومی هستند؟(هاپلوئید یا دیپلوئید)

الف- تخم:                  ب- تخم زا:                  ج- آنتریدی:            

د- تار:                               و-آرکگن:                 ر- کپسول:           

 ز- گامتوفیت نر:               م- گامتوفیت ماده:

ص- اسپور:               ض- گامت نر یا آنتروزوئید:                 

ن- محور ساقه مانند:                      ل- اسپوروفیت:      

 ح- ضمائم برگ مانند:                               ی- بخش ریشه مانند:

 

سئوال 2: هریک به وسیله چه تقسیمی یا عملی به وجود آمده اند:

 

الف- تخم:                  ب- تخم زا:                  ج- آنتریدی:        

د- تار:                        و-آرکگن:                  ر- کپسول:           

ز- گامتوفیت نر:            م- گامتوفیت ماده:       ص- اسپور:                

ض- گامت نر یا آنتروزوئید:                             ل- اسپوروفیت:                            

ن- محور ساقه مانند:            ح- ضمائم برگ مانند:                  ی- بخش ریشه مانند:

 

 

 چرخه زندگی خزه ها

گامتوفیت و اسپورفیت خزه

اسپروفیت خزه شامل تار و کپسول

 آرکگن همراه با تخم زا در خزه

راس گامتوفیت همراه با آنتریدی

آنتریدی خزه

انیمیشن چرخه زندگی خزه

انیمیشن چرخه زندگی خزه ها2

انیمیشن چرخه زندگی خزه ها3

انیمیشن چرخه زندگی خزه با نوشته های فارسی

انیمیشن چرخه زندگی خزه در مهر وماه

فیلم گردش خون در باله دمی ماهی

برای دانلود فیلم بر روی قسمت زیر کلیک نمایید:

 دانلود

انیمیشن های میتوز و میوز

برای مشاهده انیمیشن های مربوط به تقسیم میتوز و میوز بر روی موارد زیر کلیک کنید:


میتوز وسیتوکینز

میتوز


انیمیشن چرخه سلولی و میتوز همراه با فیلم واقعی از میتوز

فیلم واقعی از میتوز

میتوز1
 

میتوز2

میوز

میوز1

میوز 2

میوز3

میوز4

میتوز3

انیمیشن های دستگاه تنفس

آناتومی دستگاه تنفس

انیمیشن دستگاه تنفس

تبادل گاز های تنفسی
دم و بازدم و ماهیچه های تنفسی

دستگاه تنفس انسان، خروس و ملخ

دستگاه تنفس آناتومی و عملکرد

انیمیشن های گونه زایی هم میهنی و دگر میهنی

انیمیشن های گونه زایی هم میهنی و دگر میهنی

انیمیشن گونه زایی دگر میهنی

انیمیشن نظریه درون همزیستی

نظریه درون همزیستی

انیمیشن های دستگاه گوارش

دستگاه گوارش1

دستگاه گوارش2

دستگاه گوارش3

مکانیسم بلع

چگونگی بلع

بلع

فیلم آندوسکوپی

دستگاه گوارش و جذب

جذب در روده باریک

گوارش و جذب چربی ها

تاثیر صفرا روی چربی ها

دستگاه گوارش 4

انیمیشن های DNA و همانندسازی DNA

مولکول DNA

 انیمیشن های همانندسازی DNA

همانند سازی

همانند سازی2

ساختمانDNA

 

اصلاح نزدیک بینی و دور بینی

در نزدیک بینی به دلیل بزرگ شدن کره چشم تصویر در جلوی شبکیه تشکیل می شود.برای اصلاح آن با قرار دادن یک عدسی واگرا شعاع های نور را از هم دور می کنیم تا تصویر روی شبکیه بیفتد.(مطابق انیمیشن زیر)

در دوربینی به علت کوچک بودن کره چشم تصویر پشت شبکیه تشکیل می شود جهت اصلاح آن عدسی همگرا جلوی چشم قرار می دهیم تا شعاع های نور به هم نزدیک شوند و تصویر روی شبکیه تشکیل شود (مطابق انیمیشن زیر)

لیزوزوم(lysosome)

لیزوزوم از دو کلمه لیز ( lysis)به معنای تجزیه و زوم( soma)به معنای جسم تشکیل شده پس معنای اصطلاحی آن جسم تجزیه کننده است. لیزوزوم اندامک کیسه مانند که آنزیم های مختلف گوارشی مثل آنزیم لیزوزیم که دیواره باکتری ها را می شکند در خود جای داده است. وجود این آنزیم های تجزیه کننده درون غشاء لیزوزوم باعث می شود که قسمت های مختلف سلول از گزند این آنزیم ها در امان باشند. لیزوزم به وسیله دو اندامک شبکه آندوپلاسمی زبر و جسم گلژی ساخته می شود. لیزوزوم در سلول های گیاهی وجود ندارد و کار آن را در سلول های گیاهی واکوئل مرکزی انجام می دهد.

تصویر لیزوزوم و پراکسی زوم

تصویر لیزوزوم در کنار دستگاه گلژی

تصویر لیزوزوم در کنار جسم گلژی، میتوکندری در سیتوسل

اعمال لیزوزوم:

لیزوزوم چند کار گوارشی انجام می دهد:

1- مواد غذایی را سلول ها می بلعند یعنی از طریق واکوئل های غذایی وارد سلول می کنند با اتصال لیزوزوم به واکوئل های غذایی، واکوئل گوارشی ایجاد شده و آنزیم های لیزوزوم مواد را گوارش می کنند و سپس مونومرهای حاصل را در اختیار سلول می گذارند تا پلی مر با آن بسازد.

در گلبول های سفید هم عمل فاگوسیتوز و هضم میکروب ها با کمک لیزوزوم صورت می گیرد.

 

فاگوسیتوز به کمک لیزوزوم(قرمز رنگ)

بلع ذره غذایی توسط آمیب

2- بلع و گوارش اندامک های آسیب دیده یا پیر سلول یا اتوفاگی

تصویر واقعی از اتوفاگی یعنی تجزیه اندامک های آسیب دیده توسط لیزوزوم

3- لیزوزوم ها در نمو جنینی نیز نقش حیاتی دارند. مثلا آنزیم های لیزوزومی، بافت های بین انگشتان دست پا در جنین را از بین می برند و انگشتان را آزاد می کنند.

از بین رفتن پرده های بین انگشتان پنجه موش

انیمیشن1

انیمیشن2

انیمیشن نقش لیزوزوم در  فاگوسیتوز

 

انیمیشن های انتقال مواد در سلول

تقسیم بندی انتقال مواد در سلول به شکل زیر است :

انتشار ساده

انتشار تسهیل شده

انتقال فعال (پمپ سدیم - پتاسییم)

آندوسیتوز و اگزوسیتوز1

آندوسیتوز و اگزوسیتوز 2

فیلم جالب از فاگوسیتوز(ریزه خواری) یک آغازی به وسیله آمیب

انیمیشن های شنوایی

ساختمان و عملکرد گوش

تاثیر امواج بر بخش حلزونی گوش داخلی

تشریح گوش انسان

نقش گوش در تعادل

چطور می شنویم

آناتومی گوش

ساختمان گوش

گوش و ارتباط آن با مغز

انیمیشن های بینایی

آناتومی چشم- زجاجیه

آناتومی چشم - تطابق

 چگونگی افتادن شعاع های نوری روی شبکیه

تطابق 1

تطابق

 آناتومی چشم - بیماری ها

جسم گلژی(golgi apparatus)

این اندامک نخستین بار به وسیله کامیلو گلژی دانشمندان ایتالیایی با میکروسکوپ نوری کشف شد و پس از اینکه وجود این اندامک به وسیله میکروسکوپ الکترونی تائید شد نام این اندامک به افتخار او جسم گلژی نامگذاری شد.

مجموعه ای از کیسه های پهن پشت سر هم است که با هم ارتباط مستقیم ندارند و ارتباطشان از طریق وزیکول های یا کیسه چه های انتقالی می باشد. از یک طرف جسم گلژی به نام بخش پذیرنده(cis face ) وزیکول ها از شبکه آندوپلاسمی دریافت شده و از بخش طرف مقابل به نام جایگاه صادر کننده (trans face)وزیکول های حاوی مواد نشانه گذاری شده خارج می شود.

 

در دستگاه گلژی مولکول ها نشانه گذاری شده و به قسمت های مختلف سلول فرستاده می شوند.

وزیکول های انتقالی بین کیسه های جسم گلژی

جسم گلژی در کنار پراکسی زوم در سیتوزول

 

برای مشاهده انیمیشن جسم گلژی بر روی  جسم گلژی زیر کلیک کنید:
جسم گلژی

تفنگ ژنی(Gene gun)

از این ابزار برای انتقال ژن های مورد نظر به درون سلول ها (بیشتر سلول های گیاهی) استفاده می شود.

 

 

در این روش ذرات میکروسکوپی طلا را به وسیله تعداد زیادی از نمونه های ژن مورد نظر می پوشانند و سپس این ذرات را به وسیله فشار گاز موجود در تفنگ ژنی به سوی توده سلول گیاهی تمایز نیافته(کالوس) موجود در محیط کشت شلیک می کنند. با ورود ذرات طلا به درون سلول ژن مورد نظر وارد DNA سلول شده و صفت مورد نظر را در گیاهی که بعدا از این سلول به وجود می آید نشان می دهد.

برای مشاهده انیمیشن تفنگ ژنی بر روی قسمت زیر کلیک فرمایید:

انیمیشن تفنگ ژنی

انیمیشن های مهندسی ژنتیک

برای مشاهده انیمیشن ها بر روی تصویر زیر کلیک نمایید:

سیناپس(synapse)

محلی را که یک نورون با سلول دیگر ارتباط برقرار می کند سیناپس می نامند.در محل سیناپس نورون می تواند با یک نورون دیگر یا یک سلول ماهیچه ای یا سلول های غدد ارتباط برقرار کند.

سیناپس ها به دو دسته شیمیایی و الکتریکی تقسیم می شوند. اما آن نوع سیناپسی که در کتاب درسی سال سوم توضیح داده شده است از نوع شیمیایی است. در این نوع سیناپس نورون ها به هم نمی چسبند و فضای بسیار کمی بین نورون و سلول بعدی وجود دارد که به آن فضای سیناپسی می گویند.در یک سپناپس ،نورون انتقال دهنده، نورون پیش سیناپسی و سلول دریافت کننده را سلول پس سیناپسی می نامند. انتقال پیام عصبی از نورون پیش سیناپسی به سلول پس سیناپسی با آزاد شدن ماده ای که انتقال دهنده عصبی نام دارند انجام می شود. مثالی از انتقال دهنده های عصبی استیل کولین است که در محل اتصال عصب به ماهیچه اسکلتی ترشح می شود.

در محل سیناپس چه اتفاقی می افتد؟در محل پایانه آکسون کیسه چه ها یا وزیکول های حاوی انتقال دهنده های عصبی وجود دارد.وقتی پتانسیل عمل به پایانه آکسون می رسد کانال های کلسیمی باز شده و کلسیم به درون پایانه آکسون وارد می شود. ورود کلسیم باعث اتصال غشاء وزیکول و ریختن انتقال دهنده های عصبی به داخل فضای سیناپسی  شود. بر روی غشاء نورون پس سیناپسی گیرنده های انتقال دهنده های عصبی وجود  دارد که ممکن است این گیرنده یک پروتئین کانالی باشد و با اتصال انتقال دهنده های عصبی باز شود و باعث ورود یون ها را به سلول پس سیناپسی شود.این عمل باعث تغییر در پتانسیل الکتریکی غشاء سلول پس سیناپسی می شود.

 البته این تاثیر ممکن است تحریکی یا مهاری باشد. مثلا اگر کانالی که انتقال دهنده باز می کند کانال کلر باشد با ورود این یون به سلول پس سیناپسی پتانسیل سلول منفی تر می شود و تحریک آن سخت تر خواهد شد.اگر کانالی که انتقال دهنده به آن متصل می شود کانال های سدیمی باشد سدیم وارد سلول پس سیناپسی می شود و می تواند باعث ایجاد پتانسیل عمل در آن شود(انیمیشن1 )

 

انیمیشن سیناپس1

انیمیشن سیناپس عصب- عضله

انیمیشن سیناپس2

انیمیشن سیناپس3

 

پتانسیل آرامش(Resting potential)

پتانسیل آرامش نورون بار 65- میلی ولت است که در هنگام غیر فعال بودن نورون وجود دارد. این بار منفی در داخل نورون قرار دارد. در بیرون نورون یون  سدیم زیاد است و در داخل نورون یون پتاسیم زیاد است. پمپ سدیم - پتاسیم با مصرف انرژی هر بار سه یون سدیم را از داخل نورون به خارج می برد و در عوض دو یون پتاسیم را به داخل می آورد و این باعث منفی شدن داخل سلول می شود.

 

عامل موثر دیگر در ایجاد بار منفی در داخل سلول نفوذ پذیری کم غشاء نسبت به سدیم است و برعکس نفوذپذیری بیشتر غشاء نسبت به پتاسیم است. در این صورت پتاسیم به راحتی بیشتر از سلول خارج می شود و چون سدیم نفوذپذیزی کمی دارد مقدار کمتری از آن وارد سلول می شود. این دو عامل داخل نورون را منفی می کنند و منفی نگه می دارند.

در شکل کتاب نکات بالا نمایش داده شده است. در این شکل یک نکته دیگر هم وجود دارد و آن علت نفوذپذیری بیشتر به پتاسیم است چون در حالت استراحت تعداد بیشتری از کانال های پتاسیمی نسبت به کانال های سدیمی باز است. در شکل این موضوع با تعداد بیشتر کانال های پتاسیمی نشان داده شده است

 

نکته دیگر اینکه این کانال ها با کانال های دریچه دار سدیمی و پتاسیمی مربوط به پتانسیل عمل متفاوت است.

سئوال: بعضی دانش آموزان می پرسند با توجه بین اینکه هم سدیم و هم پتاسیم هر دو مثبت هستند چرا داخل منفی است؟

نکته اول همانطور که در مطالب کتاب اشاره شده بار تعداد بار مثبت خارج نسبت به  داخل بیشتر  است و این باعث منفی بودن داخل نسبت به خارج نورون است.

نکته دوم که در کتاب وجود ندارد این است که یک سری مولکول های دارای بار منفی مثل بعضی پروتئین ها و بعضی یون های منفی مثل کلر در داخل سیتوپلاسم نورون وجود دارند که وقتی یون های مثبت مثل سدیم خارج می شوند بار منفی آن ها داخل را منفی می کند.

 

 

انیمیشن های دستگاه عصبی (سوم تجربی)

  پتانسیل عمل1

پتانسیل عمل 2

پتانسیل عمل3

نورون و پتانسیل عمل

پتانسیل عمل 4

پمپ سدیم پتاسیم

فعالیت نورون

پتانسیل عمل 5

مناطق مختلف مغز

هدایت پیام عصبی

چگونگی انتقال پیام عصبی در سیناپس

سپناپس1

سیناپس 2

 

انیمیشن های ایمنی

سرماخوردگی

اینترفرون

فاگوسیتوز 1

فاگوسیتوز2

التهاب

ایمنی سلولی و هومورال

آلرژی

چگونگی عملکرد ویروس ایدز در گلبول سفید

فاگوسیتوز بیشتر

انیمیشن های پروتئین سازی

رونویسی1

رونویسی2

رونویسی 3

رونویسی وترجمه1

رونویسی و ترجمه 2

ترجمه1

ترجمه 2

ترجمه 3

 

اپران لک

تنظیم بیان ژن یوکاریوتی

پردازشmRNA

فاگوسیتوز(phagocytosis)و انیمیشن

فاگوسیتوز فرآیند خاصی است که طی آن ذرات خارجی و میکروب ها توسط غشای سلولی احاطه شده و به صورت وزیکول(کیسه چه) وارد سلول می شوند، و در آنجا به وسیله آنزیم های لیزوزومی هضم می شوند.

کلمه فاگوسیتوز از ترکیب کلمه های یونانی باستانی ساخته شده است.کلمه ((phagein))به معنای بلعیدن ،  kytos یا همان cyto که به معنای سلول است و به osis معنای روند یا فرایند است.که در مجموع به معنای روند بلعیدن (به وسیله)سلول می شوند. در فارسی به آن ریزه خواری می گویند.

فاگوسیتوز یک نوع آندوسیتوز(Endocytosis) در نظر گرفته می شود. در حقیقت انواعی از آندوسیتوز وجود دارد که فاگوسیتوز یکی از آن هاست که در انواع خاصی از سلول ها با اندازه خاصی رخ می دهد. در انسان بعضی گلبول های سفید مثل نوتروفیل ها، مونوسیت ها و ماکروفاژها که فاگوسیت نامیده می شوند. لنفوسیت ها توان فاگوسیتوز ندارند. ماکروفاژها در بافت ها عمل فاگوسیتوز را انجام می دهند و این عمل آن ها شامل میکروب ها، سلول های سرطانی، سلول های مرده و ذرات سلولی می شود. مثلا در کبد ماکروفاژها هموگلوبین گلبول های قرمز پاره شده را جذب و تجزیه می کنند. توان فاگوسیتوز ماکروفاژها بسیار زیاد است و می توانند تا بیست باکتری را فاگوسیتوز کنند در حالی که نوتروفیل ها فقط توانایی فاگوسیتوز دو باکتری را دارند.

در بین جانداران  دیگر بعضی آغازیان مثل آمیب ها و مژک دارانی مثل پارامسی  و تریکودینا هم توان فاگوسیتوز باکتری ها یا بعضی میکروب ها دیگر را هم دارند.

 مراحل فاگوسیتوز:

ابتدا زائده های سیتوپلاسمی از سلول فاگوسیت کننده بیرون می آید و کمک اطراف سلول یا ذره مورد نظر را می گیرد. در نهایت زائده های که ذره مورد نظر را در برگرفته اند به هم متصل شده و یک وزیکول یا کیسه چه در اطراف ذره می سازند و آن را به داخل می کشند. این کیسه چه با لیزوزوم درون سلول ترکیب شده و به وسیله آنزیم های ریزوزومی ذره داخل کیسه چه هضم می شود.

نکته: بیرون آمدن زائده های سیتوپلاسمی یکی از تفاوت های فاگوسیتوز با انواع دیگر آندوسیتوز است. در سایر انواع آندوسیتوز سیتوپلاسم زیر ذره فاگوسیتی  داخل می رود و زائده های سیتوپلاسمی بیرون نمی آیند.

 

شکلی مراحل فاگوسیتوز

فاگوسیتوز1

فاگوسیتوز2

فاگوسیتوز3

فاگوسیتوز4

دیاپدز و انیمیشن های دیاپدز(diapedesis)

دیاپدز (diapedesis) به معنای عبور گلبول های سفید از دیواره مویرگ ها و ورود آن ها به بافت است.این کلمه از واژه diapēdan به معنای جستن از داخل یا عبور از درون گرفته شده است.

در واقع مونوسیت ها و نوتروفیل ها پس از مقداری حرکت چرخشی و اتصال به پروتئین های سطحی سلول های دیواره مویرگ به آن متصل شده و با نازک شدن از فضای بین سلول های سازنده دیواره مویرگ رد می شوند. (انیمیشن 3)

 

 چگونگی دیاپدز در دیواره مویرگ

 دیاپدز نوتروفیل ها در محل التهاب به دلیل ترشح برخی مواد شیمیایی که از سلول های آسیب دیده رها می شوند و خاصیت گرایش به مواد شیمیایی نوتروفیل ها (خاصیت شیمیوتاکتیک) رخ می دهد. مونوسیت ها با دیاپدز وارد بافت ها شده و در آن جا ماکروفاژها را می سازند.

عبور گلبول های سفید برای ورود به محل التهاب

برای مشاهده انیمیشن های دیایدز بر روی قسمت های زیر کلیک کنید:

دیاپدز1

 دیاپدز2

 دیاپدز3

 

 

 

انیمیشن های هیدرولیز و سنتز آبدهی

هیدرولیز مالتوز

 

سنتز آبدهی

 

هیدرولیز و سنتز آبدهی

اسمز

اسمز (osmosis )انتشار آب از داخل یک پرده نیمه تراوا را می گویند.پرده نیمه تراوا یا دارای تراوایی نسبی یا دارای نفوذپذیری انتخابی پرده یا غشایی است که به بعضی مواد نفوذپذیری دارد و به بعضی ندارد. در مورد اسمز پرده نیمه تراوا نسبت به آب نفوذپذیری دارد ولی نسبت به سایر مواد نفوذپذیری ندارد و آن ها از آن رد نمی شوند. اساس اسمز این است که آب از جایی که بیشتر است به جایی که کمتر است می رود.یک بار دیگر جمله قبلی را بخوانید. میزان آب یک محلول را پتانسیل آب هم می گویند.

 در شکل زیر میزان آب یا پتانسیل آب در ظرف بیشتر است پس آب از ظرف به درون قیف می رود و سطح اولیه آب در لوله قیف بالا می رود و سطح آب ظرف پایین می آید.

 

فشار اسمزی:

تمایل یک محلول به جذب آب را می گویند. در شکل بالا تمایل محلول آب قند به جذب آب بیشتر است پس فشار اسمزی آن بیشتر از آب قند است.

یک مثال: با توجه به شکل زیر به سئوالات پاسخ دهید: 

الف- تغییر سطح آب در لوله های A و B چگونه خواهد بود؟ چرا؟

ب- فشار اسمزی کدم محلول بیشتر است؟ چرا؟

پاسخ سئوال الف- سطح آب در لوله A بالا رفته و در لوله B پایین می آید. علت این است که میزان آب(پتانسیل آب) در لوله  B بیشتر است و طبق پدیده اسمز به لوله A می رود.
پاسخ سئوال ب- فشار اسمزی آب قند 6 درصد بیشتر است چون آب را جذب کرده است.


انیمیشن اسمز را ببیند و سئوالات بالا را برای خودتان طرح کرده و پاسخ دهید.

اما چرا در اسمز آب از جایی که بیشتر است به جایی که کمتر است می رود؟
علت این است که مولکول های کوچک آب به راحتی از منافذ غشاء با تراوائی نسبی می گذرد اما ذرات بزرگتر محلول نمی توانند از غشاء رد شوند.

 

در این تصویر نشان داده شده که مولکول های کوچک آب از غشاء می گذرند اما مولکول های بزرگ گلوکز از منافذ غشاء رد نمی شوند.

اسمز در دنیای جانداران:
در مورد سلول های جانوری اگر در محیط رقیق تر از سیتوپلاسم قرار بگیرند آب جذب می کنند باد می کنند و در نهایت می ترکند. اگر سلول در محیط هم غلظت سیتوپلاسم قرار بگیرد سر جمع آبی وارد سلول نخواهد شد و اگر سلول در محیط غلیظ تر قرار بگیرد آب از دست می دهد و چروکیده خواهد شد.مثال خوب در این زمینه گلبول های قرمز هستند. در عکس A گلبول قرمز در محیط هم غلظت یا ایزوتونیک قرار گرفته و سر جمع آب ورودی و خروجی صفر است. در عکس B گلبول قرمز در محیط رقیق تر یا هیپوتونیک قرار گرفته و آب جذب کرده، متورم شده است. در عکس C  گلبول قرمز در محیط غلیظ تر یا هیپرتونیک قرار گرفته آب از دست داده و چروکیده شده است.

اما در مورد گیاهان قضیه متفاوت است. به دلیل وجود دیواره سلولی وقتی سلول گیاهی آب جذب می کند غشاء سلولی به دیواره سلولی فشار می آورد ولی به دلیل وجود مقاوت دیواره سلولی نمی ترکد. این فشار به سلول در سایر سلول های بافت گیاهی هم وجود دارد و باعث استوار ماندن اندام های علفی گیاه مثل ساقه های علفی و برگ می شود. به این حالت تورژسانس می گویند.تورژسانس حالت معمول سلول گیاهی است.
اما اگر گیاه در شرایط بی آبی قرار گیرد غشاء پلاسمایی از دیواره سلولی جدا شده و سیتوپلاسم آب از دست می دهد درنتیجه فشار سلول های بافت گیاهی هم برداشته شده و اندام حالت پلاسیده پیدا می کند که به این حالت پلاسمولیز می گویند. پلاسمولیز برای گیاهان خطرناک است و می تواند با قطع پلاسمودسم های بین سلول های گیاهی باعث مرگ بافت گیاهی شود.

سلول های گیاهی در حال تورژسانس


سلول های گیاهی در حالت پلاسمولیز که غشاء و سیتوپلاسم از دیواره سلولی جدا شده اند.

 در عکس و تصاویر بالا حالت سلول گیاهی و همزمان حالت اندام گیاهی نشان داده شده است.اولی سمت چپ تورژسانس با گیاهی کاملا استوار و شاداب، وسطی مربوط به گیاهی با پلاسمولیز خفیف و سمت راست مربوط به پلاسمولیز شدید و گیاه پلاسیده می باشد. در این شکل ها به وضعیت واکوئل ها به عنوان منبع ذخیره آب در سلول گیاهی و پلاسمودسم ها به عنوان راه ارتباطی سلول با سلول های مجاور دقت کنید.

باز بسته شدن روزنه های گیاهی هم نتیجه ورود خروج آب به سلول های نگهبان روزنه طبق پدیده اسمز می باشد.
پارامسی آب شیرین هم به علت ورود زیاد آب طبق پدیده اسمز با مشکل روبرو می شود. این آغازی برای رفع این مشکل ونترکیدن از واکوئل ضربان دار استفاده می کند وآب اضافی را به وسیله این انداک جالب خارج می کند.

جهت مشاهده انیمیشن های بیشتر اسمز بر روی نوشته ای زیر کلیک کنید:
انیمیشن اسمز 1 
انیمیشن اسمز
پلاسمولیز

 

انیمیشن های مهندسی ژنتیک

 برای مشاهده انیمیشن های مهندسی ژنتیک بر روی ادامه مطلب کلیک کنید:

 

 

ادامه نوشته